Topraklı Tarım
27-05-2021
22:08
Hobi Tarım Rehberi - Toprak Bahçeciliğine Dair Bilmeniz Gereken Temel Bilgiler
Toprak tüm yetiştirme ortamları arasında küçük hataları en çok kaldırabilen alternatif olup en basit şekilde sonuca ulaşmak isteyen tüm bahçecilerin tercihidir. Aynı zamanda organik bahçecilik için en kolay uygulama yapılabilecek seçenektir. Bitkilerimizi toprak kullanarak yetiştirirken, diğer tüm yetiştirme metodlarında olduğu gibi dikkat etmemiz gereken bazı noktalar bulunmaktadır.
-Tohum ve fideler;
Günümüzde tüm tarım uygulamalarında yaşanan en büyük problemler arasında steril olmayan fideler, ilaçlı veya problemli genetiğe sahip tohumlar yer almaktadır. Steril fide ve sağlıklı bir genetiğe sahip tohumlarla yapılacak tüm yetiştirmelerde başarı oranı ciddi miktarda yükselmektedir.
Steril ve sağlıklı fideler toprağa ekilerek diğer ideal ortam koşulları sağlandığında başarılı bir yetiştirme süreci başlamış olacaktır.
Tohumdan başlatılan ekimlerde ise, önce tohum çimlendirilmeli sonra küçük bir fide saksısına ekilmelidir. Profesyonel uygulamalarda tohum çimlendirmek için toprak yerine diğer yetiştirme ortamları(taşyünü, Jiffy tablet, ekim viyolleri) veya hobi uygulamalarında kağıt peçete kadar basit çözümler yaygın olarak kullanılmaktadır.
Tohumlarınızı tercihen 5.8 pH ayarlanmış bir bardak temiz suya bırakıp 6-10 saat beklediğinizde, dibe çöken tohumlar çökmeyenlere kıyasla daha yüksek çimlenme ihtimaline sahip olacaklardır. Tohumlar bu aşamadan sonra, endüstriyel uygulamalarda geniş viyol tepsileri ve küçük/hobi uygulamalarında Jiffy tablet ve ıslak kağıt peçete gibi yetiştirme ortamlarında çimlenmeye bırakılabilir. Çimlenme esnasında tohumların herhangi bir şekilde ışık görmemesi önemlidir.
Tohumlar çimlendikten sonra çoğunlukla toprak yüzeyinin 1-2 cm derinine ekilerek üstlerinin hafifçe örtülmesi yeterlidir. Çok derine ekilen tohumlarda filizlenmeme ihtimali olabilmektedir.
Tohumlar ekim yapılan fide saksısında filizlendikten sonra köklerin gelişmesi için bu saksıda büyütülür. Kökler fide saksısında yayıldıktan sonra eski saksı hacminin en az 2 katı büyüklükteki yeni bir saksıya taşınır. Bitki türüne göre 1-3 defa saksı değiştirilmesi yaygındır.
-Sıcaklık;
Ortam sıcaklığının büyüme döneminde 20-30 Celsius derece, meyve ve çiçek verme döneminde ise 20-25 santigrat derece arasında tutulmasına özen gösterilmelidir. Aksi taktirde bitkilerde büyüme bozuklukları ve ekstrem durumlarda ise çok daha büyük zararlar gözlenebilir.
-Nem;
Ortam neminin büyüme döneminde %55-70, meyve ve çiçek verme döneminde ise %40-60 arasında tutulmasına özen gösterilmelidir.
Nem sıcaklık kadar hayati bir önem taşımamakla beraber, özellikle büyüme döneminde bitkilerinizin büyüme hızında katkı sağlayan çok önemli bir ortam faktörüdür. Benzer şekilde meyve ve çiçek verme döneminde çok düşük nem değerleri ürün kalitesini ve ağırlığını olumsuz yönde etkilerken, çok yüksek nem değerleri ise küflenme riskini ciddi oranda arttıracağından hasat edilen mahsülün büyük kısmının çöpe gitmesine sebep olabilmektedir.
-Işık;
Işık bitkilerin fotosentez yapabilmesi için gereken anahtar elementlerden bir tanesidir. Çimlenme esnasında kullanılmaz, fide aşamasından çiçek ve meyve verme evresine kadar yoğunluğu arttırılarak kullanılır. Ürün verme döneminde büyüme dönemine kıyasla çok daha yoğun ışığa ihtiyaç duyulmaktadır. Bitkinizin tüm kısımlarının ışık görecek şekilde budanması da özellikle bu dönemde çok önemlidir.
Kapalı tarım alanlarınızda çeşitli ışık kaynaklarına başvurabilirsiniz. Günümüzde tarih olmaya yaklaşan MH/HPS ve floresan lambalar ucuz ve kısa ömürlü çözümler olarak uzun yıllardır önümüze çıkmaktadır. Elektrik tüketimleri yüksek ve foton çıkışları görece düşüktür.
Günümüzün teknolojisi olan LED aydınlatma sistemleri ise daha az güç harcayarak daha fazla foton çıkışı avantajına sahiptir. Tarımsal LED aydınlatma sistemleri ise kendi içlerinde kalite sınıflarına sahiptir.
En alt segmentte Çin malı veya muadili LED ve driver(sürücü) kullanan üreticilerin ürünleri MH/HPS tipi lambalara kıyasla daha yüksek çıkışa sahip olup daha ileri seviye LED üreticilerinin ürünlerine kıyasla ise hayli geride kalmaktadır. Aktif(fanlı) soğutmaya sahip tüm tarımsal LED sistemleri bu sınıfa dahil edilebilir.
Orta segment LED sistemler ise pasif soğutmaya(fansız) sahip fakat yine Çin malı veya muadili LED ve driver(sürücü) kullanan üreticilerin ürünleridir. Bu ürünlerin fiyatları da değişken olup verimlilik sınıflarına göre orta-alt ve orta-üst olarak iki farklı segmente dahil edilebilir. Orta alt sınıfa Çin malı komponent kullanılan ürünler, orta üst sınıfa ise Çin malı olmayan fakat en üst kalitede olmayan orta sınıfta komponentler kullanılan ürünler dahil edilebilir.
Üst segmentte ise yaygın olarak Samsung ve Osram marka LED'lerle üretilmiş, Meanwell ve Osram marka LED driver(sürücü) ile tamamlanmış yüksek verimliliğe sahip tarımsal LED sistemleri dahildir. Tüm ürünlerde pasif(fansız) soğutma olup LED teknolojisinin gerçek avantajlarının gözlemlenebildiği tek sınıftır. Endüstriyel tarım şirketlerinin tercihi olan üst segment LED sistemler hobi bahçecileri için de yüksek verimde çalışmayı mümkün kılmaktadır.
-Havalandırma;
Her tarım uygulamasında kontrol edilmesi gereken bir diğer önemli ortam koşulu da havalandırmadır. Sera içerisinde oluşacak kötü kokuların filtrelenmesi için karbon filtre ve fan sistemleri büyük önem taşımaktadır.
Bunun dışında özellikle sık bir şekilde büyüye bitkilerin küflenme veya havasızlık problemleri yaşamaması adına ortamda fanlar ve vantilatörler yardımıyla bir hava akımı yaratılmalıdır. Fanlar bitkilere doğru pozisyonlanabilir fakat çok yakından çok şiddetli bir hava akımı meyve ve çiçeklerin kurumasın sebep olabilir. Havalandırma ekipmanınızın yetiştirme ortamında mümkün olduğunca homojen bir akım yaratacak şekilde kurulması önemlidir.
-Doğru Sulama;
1- pH:
Bitkilerinizi sularken hazırlayacağınız gübre ve ilave besin karışımının pH değeri toprak için 6.2-6.5 arasında olmalıdır. Aksi taktirde bitkileriniz ihtiyaç duydukları N-P-K ve diğer ek besin ve mineralleri kullanamayacaktır.
Besin karışımınızın pH değerini ayarlayabilmek için bir pH ölçerle birlikte pH UP veya pH Down ürünlerini kullanabilirsiniz. Gübre ve ek besin solüsyonuna ekleyeceğiniz bitki besin ürünleri asidik olduklarından pH'ı düşürme eğilimindedir. Gübre ve ilave bitki besinleri eklendikten sonra bir pH ölçümü yapılmalı, ve duruma göre pH Up veya pH down ürünlerinden birisi eklenerek bitkileriniz için ideal pH aralığı olan 6.2-6.5 değerleri sağlanmalıdır.
2- EC(TDS):
-Bitkilerinizin doğru beslenebilmesi için sağlanması gereken bir diğer ortam koşulu ise gübre ve ilave besin karışımınızın EC veya TDS(ppm) değerleridir. EC(Electrical conductivity) ve TDS(Total dissolved solids) değerleri bitkilerinize verdiğiniz gübre ve ilave besin maddelerinin yoğunluğunu ifade eden değerlerdir. Bu değerleri kontrol ve manipüle ederek bitkilerinizin beslenme bozukluklarını çözebilir veya beslenme verimliliklerini arttırabilirsiniz.
EC ve TDS(ppm) ölçerler size 2 farklı birimde değer verecektir. Tarımsal olarak bakıldığında bu iki değeri de bitkilerinizi beslerken kullanabilirsiniz. Hassas ayarlama yapmak isteyen yetiştiricilerin TDS(ppm) değerini ölçmesi daha istikrarlı veri toplamalarına yardımcı olacaktır.
EC değerini TDS(ppm) değerine çevirmek için 500 ile çarpmalısınız. Örneğin besin karışımınızın EC değeri 1.3 ise TDS değeri 650ppm çıkacaktır. Benzer bir şekilde, okuduğunuz TDS değeri 1000ppm ise EC değeri 2 olarak hesaplanabilir.
Bitkilerinizin sağlıklı beslenebilmesi için aşağıdaki EC ve TDS değerleri referans alınabilir;
Tohumlar için: 50-100ppm veya 0.1-0.2 EC
Filizler ve fideler için: 100-300ppm veya 0.2-0.6 EC
Büyüme dönemindeki bitkiler için: 300ppm-650ppm veya 0.6-1.3 EC
Meyve ve çiçek verme dönemindeki bitkiler için: 650ppm-2000ppm veya 1.3-4 EC
Bitkilerinizin doğru beslenip beslenmediğini anlayabilmek için yapraklarının sürekli kontrol edilmesi gerekir. Olağan dışı renk değişimleri ve izler gözlemlendiğinde çeşitli testler uygulanabilir. Bitkiler yanlış sulama ve gübrelemeden kaynaklı bir sorun yaşadığı zaman son sulamadaki değerlerin, bol suyla yeni yapılacak bir sulamadan sonra tablaya sızan eski solüsyondaki değerlerle karşılaştırılması gerekmektedir. Böylece bitkinin besin ve su tüketimine dair veri elde ederek sorunun çözümünde doğru yöntemi uygulamak mümkün olacaktır.
- Sızdırma testi;
Bitkilerinizin yapraklarında beslenme bozukluklarına dair izler ve işaretler görüyorsanız, bitkilerinizi pH ve EC değerlerini ölçtüğünüz suyla bolca sulayın. Sulama sonrasında tablaya sızan eski solüsyonu bir ölçüm kabına toplayarak ölçeceğiniz pH ve EC değerlerini, bir önceki gübreleme programınızda hazırladığınız solüsyonda ölçtüğünüz değerlerle karşılaştırın.
Sağlıklı beslenen bir bitki bir önceki sulamada verdiğiniz suyu büyük ölçüde tüketmelidir. Sızdırma testi sonrasında ise pH değeri aynı veya daha yüksek, EC değeri ise daha düşük olacak eski solüsyonu tablaya sızdırması gerekmektedir. Bu koşullar sağlandığında bitkiniz için doğru besleme programını oluşturulmuş olursunuz ve beslenme kaynaklı sorunların neredeyse tamamının önüne geçebilirsiniz.
Tablaya sızan solüsyondaki EC değerinin azalması asidik içerikten oluşan gübrelerin bitkiler tarafından emildiğini ifade ettiği için, ölçülen pH değerinin daha yüksek ölçülmesi beklenmelidir.
Eğer tablaya sızdırılarak kontrol edilen eski besin solüsyonunun EC veya TDS(ppm) değeri azalmıyorsa bitkiniz besin alamıyor demektir. Böyle bir durumla karşılaşıldığında toprak saksı hacminin en az 3 katı kadar suyla yıkanmalıdır. Yıkama işlemi saksının tüm bölgelerinden su akacak şekilde yapılmalıdır. Bu işlem sonrası elimizde olan atık su bahçe ve çim sulamak için kullanılabilir.
Toprak yıkama işlemi sonrasında toprakta birikerek beslenme bozukluklarına sebep olan gübre ve mineral birikiminden kurtulmuş olacaksınız.
Bu aşamada bitkiler için daha önce kullanmış olduğunuz EC veya TDS(ppm) değerine kıyasla daha düşük yoğunlukta gübre ve besin içeren yeni bir solüsyon hazırlamanız gerekmektedir. Sızdırma testi sayesinde toprak için pH değerini 6.2-6.5 arasında tutarak bitkileriniz için ideal EC veya TDS değerini sağlayabilmeniz mümkündür.
Kendi bahçenizde toprak kullanarak yetiştiriciliğe başlamak için ihtiyacınız olan tüm bilgileri sizinle paylaştık. Hangi ürünü kullanmanız gerektiği konusunda kararsızsanız eğer bizimle iletişime geçebilir ve uzman ekibimizden ürün tavsiyeleri alabilirsiniz.
Bilgilerin faydalı olmasını diliyor ve UrbanGarden ailesi olarak blog sayfamızı ziyaret ettiğiniz için teşekkür ediyoruz.
Mutlu hasatlar!